Een nachtmerrie kun je vergelijken met een angstaanjagende film die in je hersenen wordt afgespeeld. Bij mensen die herhalende nachtmerries hebben wordt deze film dus veel vaker afgespeeld. Hoe vaker je deze film hebt gezien hoe sterker deze in je geheugen gebrand is. Mensen kunnen alle precieze details van hun nachtmerries herinneren en weten precies wanneer wat gebeurt.
Dit geldt voor elk type nachtmerrie. Het enige verschil is dat bij posttraumatische nachtmerries eerder het precieze verhaal in het geheugen wordt gebrand en bij niet-posttraumatische nachtmerries wordt een algemene verhaallijn onthouden (bijvoorbeeld achtervolgd worden door een monster). Bij ieder bedreigend beeld komt automatisch het volgende bedreigend beeld naar voren, en dit kan niet tegengehouden worden.
Een persoon met veel nachtmerries heeft net als iedereen veel verschillende beelden tijdens zijn/haar dromen. Het verschil is alleen dat het verwachtingspatroon (de angstaanjagende film) zo sterk is dat veel neutrale beelden angstig geïnterpreteerd worden. Al snel worden niet beangstigende situaties geïnterpreteerd als angstaanjagend en gaat de film van start. Dit kan op elk moment van de REM slaap starten. Je droomt bijvoorbeeld over een mooie zomerdag waarbij je een fris drankje drinkt; dit drankje doet je denken aan water, wat er voor zorgt dat de verdrinkingsfilm gestart wordt. Zo werkt dit ook met de posttraumatische nachtmerries, alleen zorgen de neutrale beelden nu dat de specifieke traumatische film wordt gestart.
